سیستم پیام‌رسانی صوتی
طراحی سیستم صوتی عمومی (Public Address)
برای طراحی یک سیستم صوتی مناسب، صدای خروجی از بلندگوها باید بگونه‌ای باشد که سطح قدرت آن از صدای محیط اطراف بیشتر باشد، قدرت خروجی بلندگوها باید بگونه‌ای محاسبه قرار گردد که بتواند بر صدای محیط اطراف غلبه کند و کیفیت صدا بگونه‌ای باشد که به راحتی قابل شنیدن باشد. در ادامه به بیان مباحث پایه ای برای تعین و انتخاب سیستم صوتی مي‌پردازیم.
-
– سطح فشار صوت
این مشخصه بیان‌کننده حجم صدایی است که بلندگو قادر به تولید آن مي‌باشد. برای اندازه‌گیری آن به این صورت عمل مي‌کنیم که یک وات توان ورودی را به بلندگو وارد مي‌کنیم و سطح شار صوتی را در یک متری بلندگو اندازه‌گیری مي‌کنیم. واحد آن بر حسب db (دسی بل) مي‌باشد. این مقدار سطح فشار صدا که به آن سطح فشار، فشار صدای مرجع بلندگو نیز مي‌گویند با احتساب مقادیر مرجع (1w/1m) و برای یک بلندگو محاسبه مي‌شود. در صورتی که توان ورودی بلندگو و یا تعداد بلندگوهای نصب شده در یک فضا تغییر نماید، سطح فشار صدای تولیدی توسط مجموعه بلندگوها نیز تغییر مي‌نماید که در ادامه به تشریح این دو مطلب خواهیم پرداخت.
اختلاف فشار صوتی (D.S.P-Difference Sound Pressure)
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد سطح فشار صدای تولیدی توسط بلندگو با توان ورودی آن متناسب است. اختلاف فشار صوتی تولیدی بلندگو بر اثر تغییر توان ورودی از رابطه زیر محاسبه مي‌شود که در این رابطه P توان ورودی و P0 توان ورودی مرجع که برابر 1 وات میباشد.
به عنوان مثال برای یک بلندگوی 10 وات با S.P.L=92 db مقادیر D.S.P و فشار صدای کل مطابق جدول 1 است.
جدول 1- مقادیر اختلاف فشار صدا و فشار صدای برای یک بلندگوی نمونه¬ای 10 وات با S.P.L=92Db
-
تعداد بلندگو (N.S-Number of Speaker)
- نکته بعدی که بر روی سطح فشار صدا تأثیرگذار است، تعداد بلندگوهای نصب شده در یک فضا مي‌باشد. جدول 2 فشار صدای افزایش یافته بر اثر تغییر تعداد بلندگو را نشان مي‌دهد.
جدول 2- فشار صدای افزایش یافته بر اثر تغییر تعداد بلندگو
- سطح نویز (L- Noise Level)
مشخصه مهم دیگری که باید درنظرگرفت میزان صدای محیط یا میزان نویز محیط اطراف مي‌باشد. برای محاسبه میزان سطح فشار صدای مورد نیاز باید این مشخصه را نیز در نظر گرفت.
با توجه به کاربری فضاها میزان سطح نویز در طول ساعات مختلف ثابت نبوده و مي‌تواند تلرانس 10 تا 15 db داشته باشد. طراحی سیستم صوتی باید به گونه¬ای باشد که این تغییر میزان سطح نویز را با تغییر توان ورودی بلندگوها بتوان اصلاح نمود.
-
محاسبه سطح فشار صدا مورد نیاز(S.P.L Require)
سطح فشار صدای کل باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر فشار صدای لازم برای غلبه بر نویز، فشار لازم برای غلبه بر تضعیف صوت به دلیل فاصله و فشار لازم برای وضوح و اعوجاج صوت را پوشش بدهد.
برای محاسبه سطح فشار صوتی مورد نیاز داریم:
که در این رابطه خواهیم داشت:
S.P.L(req): میزان سطح فشار صدا مورد نیاز برحسب db
N.L: سطح صدای محیط (نویز) برحسب db
SPD: اختلاف قدرت صدای موردنیاز (این مشخصه برای وضوح بیشتر قدرت سیستم صوتی نسبت به صدای محیط به رابطه اضافه مي‌گردد). این مقدار باید در حدود 6 تا 10 db باشد.
PF: فاکتور پیک، این مشخصه بیان کننده اختلافی است که باید بین سطح قدرت متوسط صدا و سطح قدرت ماکزیمم صدا برای یک سیستم صوتی وجود داشته باشد. این مقدار برای سیستمهای صوتی برای سخنرانی به همراه موسیقی پس زمینه در حدود db10 و برای سیستمهای تخصصی موسیقی در حدود db20 مي‌باشد.
SA: بیان کننده میزان تضعیف صدا که متناسب است با فاصله¬ی بلندگو و نقطه¬ای که صدا شنیده مي‌شود و برابر است با:
SA=20 log(D)
که D در این رابطه بیان کننده فاصله مي‌باشد.
ارتفاع متوسط شنیده شدن صدا در حدود 2 متر از کف تمام شده است. در محاسبه فاصله D از روابط فوق باید به این نکته توجه داشت که این فاصله معادل فاصله بلندگو تا دورترین نقطه در ارتفاع 2 متری است و نباید آن را برابر با فاصله بلندگوها از هم گرفت.
برای رسیدن به یک کیفیت مطلوب صوتی میزان خروجی بلندگوها با توجه به طرح¬های ساختمان و ماکزیمم فاصله نقطه شنوایی از یک بلندگو با استفاده روابط فوق قابل محاسبه خواهد بود.
حال با توجه به روابط گفته شده محیطی که قراراست بلندگوها قرار گیرند، تعداد بلندگوهای لازم، فاصله¬ای که بلندگوها در آن محیط نسبت به هم دیگر داشته باشند، میزان توان خروجی بلندگو، محل نصب بلندگو را محاسبه نمود.
اجرای سیستم صوتی
جهت ارتباط پنل مرکزی سیستم صوتی با بلندگوها از کابل‌هاي شیشهای یا شیلددار استفاده مي‌شود و مسیر این کابل‌ها باید به گونه‌ای باشد که از مجاورت برق فشار ضعیف LV و فشار متوسط MV عبور داده نشود تا نویز ناشی از آنها بر روی سیگنال صوت قرار نگیرد. استفاده از لوله مشترک برای انتقال کابل‌هاي سسیتم صوتی و سایر مصرف‌کننده به هیچ وجه مجاز نمي‌باشد.
برای فضاهای با سقف کاذب از بلندگوهای سقفی 3 یا 5 وات استفاده مي‌شود تا هم پخش صوت یکنواخت و مناسب داشته باشیم و هم از نظر بصری سیستم صوتی هماهنگ تری داشته باشیم.
در پارکینگ‌ها از بلند گوهای دیواری 10 تا 20 وات استفاده خواهد شد.
سیستم صوتی حرفه ای در فضاهای عمومی
در فضاهای عمومی مانند سالن های اجتماعات و فضاهای ورزشی و تفریحی و رستوران سیستمهای صوتی مستقل طراحی مي‌گردند.
سیستم آیفون تصویری و ارتباط داخلی (اینترکام)
در برج ها و مجتمع های مسکونی و اداری به منظور ارتباط مراجعین با واحدها از محل پذیرش مجتمع و نیز تماس این واحدها با نگهبانی و خدمات، می بایست سیستم آیفون تصویری و ارتباط داخلی (اینترکام) طراحی و اجرا گردد.
شرح آیفون تصویری:
اجزای اصلی تشکیل‌دهنده سیستم آیفون تصویری عبارتند از :
1) مانیتور 2) پنل زنگ 3) ترانس (منبع تغذیه) 4) سوئیچر 5) سیم
1- مانیتور:
کلیۀ مانیتورها دارای لامپ تصویر و یا LCD، گوشی دستی (در بعضی موارد بدون گوشی و یا گوشی بیسیم)، دکمه On & Off، دکمه در باز کن و براکت (جهت نصب) مي‌باشند.
مانیتورها در دو نوع رنگی و سیاه و سفید مي‌باشند، مانیتورهای سیاه و سفید به وسیلۀ لامپ تصویر و مانیتورهای رنگی به وسیله LCD عمل مي‌کنند، مانیتورهای رنگی در اندازه‌های مختلف مي‌باشند. واحد اندازه‌گیری مانیتورها اینچ مي‌باشد. همانند TV (از “4.5 الی “7.5) موجود مي‌باشد.
مانیتورهای سیاه و سفید عموماً از ؛ (“5) تجاوز نمي‌كند.
2- پنل زنگ:
پنل زنگ به عنوان یک عنصر ورودی شناخته مي‌شود و در واقع فرمان‌دهنده مي‌باشد.
پنل‌های زنگ در برندها و مارک‌های مختلف استانداردهای مختلفی دارند، ولی عموماً پنل‌های تک واحدی، 2 واحدی، 4 واحدی، 6 واحدی الی … موجود مي‌باشد هر چقدر تعداد واحدها یا شستی‌ها بیشتر شود قوانین و استانداردهای آن در زمینه‌های نصب، اجرا و حتی نوع کالا فرق مي‌كند.
3- ترانس (منبع تغذیه):
وظیفه اصلی آن برق‌دهی به کل سیستم مدار داخلی سیستم آیفون تصویری مي‌باشد.
4- سوئیچر:
جهت تفکیک‌سازی زنگ‌ها از عنصری به نام سوئیچر استفاده مي‌کنند.
شمای کلی سیستم آیفون تصویری تک واحدی:
طراحی سیستم صوتی
کابلی که در سیستم آیفون تصویری به کار برده مي‌شود کابل زوجی (تلفنی) مي‌باشد. به وسیلۀ 4 رشته سیم تلفن مي‌توان یک سیستم تک واحدی آیفون تصویری را نصب و راه‌اندازی نمود.
طراحی سیستم آیفون تصویری و صوتی
عملکرد این 4 سیم:
2 رشته از سیمها تأمين برق مدار را به عهده دارد و یک رشته جهت صدا و رشته دیگر برای تصویر مي‌باشد.
در سیستم تک واحدی ترانس فقط نقش در بازکن را دارد ولی از یک واحد به بالا علاوه بر وظیفۀ دربازکن، تأمين برق سیستم را نیز عهده‌دار است.
با توجه به توضیحاتی که ارائه شده نتیجه مي‌گیریم هر واحد جهت عملکرد صحیح در سیستم آیفون تصویری نیاز به 4 رشته سیم دارد که این 4 رشته سیم مي‌تواند به صورت هر واحد مجزا و یا 4 رشته مشترک بین تمامي واحدها با یک تغییرات جزئی باشد.
در حالت کلی بهتر است 4 رشته سیم مجزا از هر واحد کشیده شود. یعنی اگر ساختمانی 10 واحد باشد به ازای هر واحد باید 4 رشته سیم تا جعبه تقسیم اصلی کشیده شود.
انواع آیفون تصویری
سیستم آنالوگ:
در سیستم آنالوگ فرمان تحریک زنگ از طریق شستی¬های فشاری صورت مي‌گیرد، یعنی زمانی که شستی زنگ را فشار مي‌دهیم ولتاژ از طریق پنل به سوئیچر ارسال مي‌شود و به محض رسیدن ولتاژ به سوئیچر، سوئیچر تحریک شده و پس از فرمان تصویر دوربین به مانیتور باعث ایجاد صدای زنگ و تصویر در مانیتور مي‌شود. البته تمامی مراحل فوق به صورت لحظه‌ای اتفاق مي‌افتد.
وظیفه اصلی سوئیچر تفکیک زنگ، تصویر و صدا از سایر مانیتورهای دیگر است، در واقع اگر عنصری به نام سوئیچر در سیستم آیفون تصویری وجود نداشت با فشار دادن یک دکمه تمامی مانیتورها (گوشی‌های داخل واحد) به صورت همزمان زنگ مي‌خورد.
سیستمهای آنالوگ در ساختمانهای بیشتر از 30 واحد استفاده نمي‌شود.
سیستم دیجیتال (کدینگ):
در سیستم دیجیتال (کدینگ) پنل در ورودی دارای صفحۀ KeyPad مي‌باشدکه با فشار دادن شماره واحد مورد نظر طی یک دستورالعمل استاندارد، واحد مربوطه زنگ خورده و ارتباط با آن برقرار مي‌شود.
سیستم آیفون دیجیتال در ساختمانهای با واحدهای زیاد استفاده مي‌شود و دارای قابلیت‌های بهره بردای زیادی مي‌باشد. به طور مثال:
اگر شخصی بخواهد به یکی از واحدها در یک برج 100 واحدی مراجعه کند، در این حالت پنل دیجیتال فقط مي‌تواند با لابی من ارتباط بر قرار کند و باید طبق دستورالعمل‌هایی که به صورت تابلوی راهنمای استفاده از این پنل جلوی در ورودی نصب شده عمل کرد. فرض کنید کُد مانیتور لابی من 101 مي‌باشد پس از شماره¬گیری آن ارتباط با لابی من برقرار شده، لابی من ابتدا مشخصات مراجعه کننده را گرفته و بعد از ارتباط با واحد مورد نظر از طریق دستگاه نگهبانی از واحد مربوطه اجازه گرفته و ارتباط تصویری را از طریق دوربین پنل ورودی با واحد مورد نظر برقرار کرده و سپس در باز مي‌شود.
آیفون تصویری با امکانات جدید
اخیراً برخی سازندگان آیفون‌های تصویری بیسیم را ارائه نموده‌اند که مي‌تواند مانند یک گوشی تلفن بیسیم در واحد جابجا شود. این مزیت در واحدهای بزرگ قابل توجه مي‌باشد.
برخی عملکرد‌های جدید که در آیفون‌های تصویری دیجیتال توسط سازندگان مختلف ارائه مي‌گردد عبارتند از:
– قابلیت ارتباط داخلی:
با این قابلیت دستگاه، واحدهای مختلف یک آپارتمان مي‌توانند از طریق آیفون تصویری با یکدیگر و با نگهبان ساختمان ارتباط برقرار کنند.
– قابلیت انتقال زنگ:
این امکان جهت انتقال زنگ یک واحد به واحد دیگر پیاده‌سازی شده است.
– قابلیت اتصال دوربین‌های مداربسته
در این حالت می‌توان یک یا چند دوربین مداربسته را به سیستم آیفون تصویری متصل نمود و برحسب نیاز تصاویر آنها را مشاهده کرد.
– سیستم کارت‌خوان (RFID)
در این حالت پنل بيروني اين آيفون تصويري مجهز به سيستم كارت‌خوان است و با استفاده از يك كارت الكترونيكي (RFID) مي‌توان وارد ساختمان شد. اين كارت از امنيت بالايي برخوردار است زيرا كدگذاري شده و غيرقابل تكثير و هرگونه سوء استفاده است.
تهیه کننده و گردآوری کننده: مهندس محمد عابدین
انتخاب نور مناسب مطابق با کاربری فضا
بازتاب و سایه در نورپردازی فضای داخلی
