تاثیر نورپردازی در دکوراسیون داخلی

طراحی نورپردازی داخلی و تاثیر آن بر دکوراسیون داخلی

یکی از عناصر مهم که می بایست در نمود هرچه بهتر زیبایی دکوراسیون داخلی مورد توجه قرار می گیرد، طراحی نورپردازی داخلی است. یک دکوراسیون زیبا بدون نورپردازی جذابیت ندارد و تمام تلاش هایی که برای طراحی آن صورت گرفته بی نتیجه می ماند. برای داشتن نورپردازی مناسب در فضا، در ابتدا باید جهت پخش نور آن مشخص شود. سپس میزان نور با توجه به ابعاد فضا تنظیم شود. در اینجا روش هایی توضیح داده خواهد شد که از طریق آن، نور می تواند فضای شما را تغییر بدهد.

نورپردازی فضای داخلی از طریق ایجاد توهم

هر دو نور مصنوعی و طبیعی بر ایجاد توهم از فضای پیرامونی در یک خانه تأثیر می گذارند. اتاق های تاریک، کوچک تر احساس می شوند. در حالی که اتاق های پر نور بزرگتر به نظر می رسند. اتاقی که دارای روشنایی کافی نباشد، در آن کمبودی احساس می شود و نزدیک کردن مبلمان به یکدیگر، این ضعف را بدتر می کند. اگر اتاقی بسیار تاریک است، باید روش هایی را برای افزایش میزان نور طبیعی و یا مصنوعی در آن اجرا کنید. نور طبیعی را می توان از طریق کنار زدن پرده ها وارد اتاق کرد. اگر نورپردازی طبیعی در دسترس نباشد، از چراغ های دکوراتیوچراغ های دکوراتیو و یا چراغ های دانلایت می توانند جهت ایجاد توهم فضای بزرگ تر کمک گرفت. همچنین استفاده از نورپردازی توکار و مخفی، می تواند چشمان شما را به سمت روشن ترین نقطه اتاق بکشاند.

نورپردازی و طراحی داخلیانتخاب نور مناسب مطابق با کاربری فضا

قبل از انتخاب اینکه از کدام نور استفاده کنید، هدف از طراحی نورپردازی داخلی را درک کنید. به عنوان مثال، یک اتاق مطالعه به نورپردازی نقطه ای احتیاج دارد. در حالی که آشپزخانه، ناهار خوری و اتاق نشیمن به مدارهای مختلف نور نیاز دارد تا عمق و بافت هر فضا را به وجود بیاورد.

انتخاب نور مناسب در دکوراسیون داخلی مطابق با کاربردبازتاب و سایه در نورپردازی فضای داخلی

جایی که منبع نور قرار دارد مشخص می کند که سایه ها و برجستگی ها در کجا قرار می گیرند. بدون ایجاد سایه، نمی توانید به بافت، تنوع یا جو مناسب برسید. بسته به عملکرد فضا، نورپردازی مناسبی را اجرا کنید تا در صورت لزوم بتوانید بازتاب ها و برجستگی هایی را به وجود بیاورید یا در صورت لزوم آنها را تقویت کنید.

ایجاد نقطه کانونی در نورپردازی فضای داخلی

در هر اتاق، روشن ترین نقطه همیشه جلب توجه خواهد کرد. یک قسمت فرو رفته مانند آینه داخل دیوار می تواند به نقطه کانونی تبدیل شود. اگر شکافی در اتاق وجود ندارد، می توانید برای ایجاد یک کانون مرکزی از یک شومینه یا مبلمان یا حتی یک قاب عکس زیبا و تاثیرگذار استفاده کنید.

برای انتخاب مناسب چراغ های فضاهای داخلی شما می توانید در قسمت محصولات روشنایی داخلی شرکت سامان نوین تکفام، چراغ مناسب خود را انتخاب کنید.

طراحی روشنایی ضد استرس در خانه

دکوراسیون ضد استرس و اهمیت روشنایی در آن

 اهمیت روشنایی و نورپردازی در دکوراسیون

برای اینکه پس از یک روز کاری طولانی، نگرانی ها و مشکلات شغل خود را پشت سر بگذارید و مجدد انرژی بگیرید به خانه ای آرام نیاز دارید. بنابراین، ایجاد روشنایی و دکوراسیونی ضد استرس در زندگی برای جوامع پر تنش امروزی ضروری است. در واقع خانه شما باید محلی باشد که به شما در تجدید روحیه و از بین بردن خستگی روزمره کمک نماید. می توانید با استفاده از متریال ها، رنگ ها و چیدمان مناسب، دکوراسیون مثبتی ایجاد کنید اما چگونه؟

روشنایی خانه

نقش نور و روشنایی در کاهش استرس

نور یکی از مهمترین عناصر در ایجاد تغییرات مثبت است. نور، به ویژه نور طبیعی، تأثیر زیادی در خلق و خوی موجودات زنده دارد و می تواند به شما کمک کند احساس خوش بینی و آرام تری داشته باشید. بنابراین ابعاد پنجره ها، ضخامت پرده ها، رنگ و طرح آنها، نوع، ظاهر، شدت و رنگ نور منابع روشنایی همگی می توانند اهمیت بسزایی در دور کردن استرس و افزایش حس آرامش در ساکنین یک ساختمان مسکونی دارا باشند.

وسایل روشنایی مورد استفاده در خانه

جهت روشنایی و دکوراسیون ضد استرس در فضای مسکونی از ترکیب چندین منبع نوری با رنگ نور گرم استفاده کنید. سعی شود تا از حداقل چراغ ها با پرتاب مستقیم که ایجاد سایه می کنند استفاده شود و با ترکیب چراغ های دکوراتیو یا یا نور پردازی غیر مستقیم به سطح روشنایی مورد نظر برسید. استفاده از دیمرها انتخاب های عالی برای تنظیم سطح نور متناسب با نیاز هستند.

پرده ها

از یک پرده دو لایه با پارچه های سبک و سنگین استفاده کنید که به شما امکان می دهد در شب و برای داشتن حریم خصوصی پرده را بسته و در طول روز با ضخامت کم پارچه پرده نور کافی را دریافت نمایید.

رنگهای ضد استرس

همانطور که می دانید هر پالت رنگی انرژی های خاصی را منتقل کرده و احساس بهتری را در شما ایجاد می کند. بهترین رنگ ها برای دکوراسیون منزل ضد استرس شامل رنگ های آرامش بخش مانند خاکستری، طوسی، آبی و یا رنگ هایی در تنالیته سبز هستند. از رنگ هایی استفاده کنید که به شما کمک می کنند تا شادی، امید و آرامش بیشتری را تجربه کنید.

متریال ضد استرس

متریال های طبیعی مانند چوب را انتخاب کنید و از الیاف طبیعی، پنبه، سنگ و متریال های دوست دار طبیعت که آرامش بیشتری را به ارمغان می آورند استفاده کنید!

گیاهان و طبیعت ضد استرس

در هر قسمتی از منزل می توانید از گیاهان طبیعی استفاده کنید و علاوه بر زیبایی و ویژگی های سلامتی که به همراه دارند از خواص ضد استرس آن ها نیز بهره گیرید.

سازماندهی و نظافت

برای آرامش و هماهنگی خانه این شعار را فراموش نکنید! ” بیرون بریزید ، اهدا کنید و بازیافت کنید” سعی کنید همه چیز را منظم سر جای خود قرار دهید و از استرس حاصل از شلوغی و سردگمی دوری کنید. در ضمن، نحوه تمیز کردن خانه نیز نشانگر آن است که شما چه کسی هستید. به یاد داشته باشید، خانه شما معبد شما است. مراقبت از معبد شما آرامش بیشتری را از آنچه تصور می کنید برایتان به ارمغان خواهد آورد.

گوشه ای دنج برای خودتان

برای خود قسمتی از منزل را برای خلوت با خود یا انجام کارهایی که علاقه دارید اختصاص دهید. گوشه ای برای یوگا یا مطالعه! برای تماشای منظره بیرون و یا رسیدگی به گل ها! هر کاری که استرس را از روح شما دور و حتی زمان کمی از روز هم که شده احساس خوبی در شما ایجاد می کند!

نورپردازی فضاهای مسکونی

باید ها و نباید ها در طراحی نورپردازی فضاهای مسکونی

 چه اصولی در طراحی نورپردازی فضاهای مسکونی اهمیت دارد؟

امروزه توجه به مسئله روشنایی و نورپردازی فضاهای مسکونی، محل کار، گالری های هنری و یا فضاهای تجاری و رستوران ها می تواند یکی از اصول مهم در طراحی آن فضا می باشد. در این فهرست از بایدها و نبایدها در انتخاب تجهیزات و روشهای روشنایی و طراحی نورپردازی در فضا های مسکونی، به برخی از اصول مهم اشاره می شود که مطمئن شوید روشنایی مورد نظر شما بهترین گزینه برای طراحی فضایتان می باشد.

اصول مهم در طراحی روشنایی:

  • توجه شود هدف های طراحی روشنایی و نورپردازی یک فضای مسکونی تامین حداقل نور محیطی، تاکید بر سوژه ها و المان های ویژه در هر فضا، افزایش حس امنیت و آرامش ساکنین می باشد.
  •  جهت بالا بردن ضریب اطمینان روشنایی یک محیط، فقط به استفاده از یک منبع روشنایی مانند چراغ آویز سقفی اکتفا نکنید. حتی فضاهای کوچک مانند راهرو ورودی نیز بهتر است که حداقل از دو منبع نور متفاوت بهره مند شوند.
  • در طراحی روشنایی فضاهای مسکونی، استفاده از چراغ های دیوار کوب یا آباژورهای ایستاده و رومیزی در طراحی روشنایی فضا یک ضرورت است. سعی شود ترکیبی از نورپردازی تاکیدی، محیطی و دکوراتیو برای تامین روشنایی هر فضایی استفاده کنید.
  • اهمیت نورپردازی تاکیدی جهت یک فعالیت خاص در فضاهایی که کار تخصصی انجام می شود مانند آشپزخانه، اتاق کار و حمام و همچنین جهت متمایز کردن المان های معماری و یا وسایل و تجهیزات ویژه منزل را فراموش نکنید.
  • در یک فضای مسکونی برای طراحی نورپردازی فضای حمام اهمیت ویژه ای قائل شوید. ملاحظات مهمی در نصب روشنایی در حمام وجود دارد که منحصر به این فضا بوده و در سایر فضاها اهمیت ندارد.
  • جهت دست یابی به نورپردازی غیر مستقیم که اهمیت ویزه ای در نورپردازی فضاهای مسکونی دارد، می توانید ترکیبی از آباژورهای رومیزی و آباژورهای ایستاده، دیوارکوب ها و چراغ های روشنایی های بالاتاب استفاده کنید. لازم نیست که از همه آنها در همه فضاها استفاده کنید ولی حداقل برای هر فضایی دو نوع نورپردازی مختلف در نظر بگیرید.
  • فراموش نکنید استفاده از دیمر جهت تنظیم سطح روشنایی چراغ های دکوراتیو می تواند اهمیت بسزایی داشته باشد. اگر امکان داشت برای هر کدام از منابع نوری یک دیمر بگذارید. تنظیم کردن نور می تواند نورپردازی بهتری و خروجی دلپذیرتری داشته باشد.
  • از شید مناسب برای آباژورهای رومیزی و آباژورهای ایستاده استفاده کنید.
  • از چراغ ها و منابع نوری مدرن، پرژکتورهای ریلی با قابلیت جابه جایی و همچنین نورهای مخفی برای فضاهایی که طراحی سنتی دارند استفاده نکنید. این منابع نوری خیلی مدرن و جدید هستند و هارمونی فضاهای سنتی را از بین می برند.
  • در استفاده از لوستر و یا چراغ های آویز مدرن برای فضاها اصولی وجود دارد که بهتر است آنها را رعایت کنید. مهمترین نکته در انتخاب منابغ نوری آویزان، هماهنگی طراح چراغ با فضای پیرامون خود می باشد. توجه شود که بیش از هر نوع نورپردازی دیگری، در استفاده از لوستر باید به تنظیم ارتفاع آن دقت کنید. مثلا می توانید از لوسترها در مکان هایی که انتظار نمی رود از لوستر در آنها استفاده شود، هم استفاده کنید. در خانه های مدرن دیگر لوسترها فقط برای تامین روشنایی اتاق ناهارخوری و نشیمن نیستند.
  • رنگ نورهای استفاده شده در طراحی دارای اهمیت زیادی دارد. استفاده از نورهای خیلی سفید سرد. و یا نورهای خیلی زرد می تواند فضا را برخلاف آنچه انتظار دارید. برای نشیمن و یا استراحت، نامناسب کنند.
  • در یک فضای مسکونی رنگ نور سفید ملایم (حدود 3700 تا نهایتا 4000 کلوین) جهت تامین نور محیطی با تلفیق رنگ نور گرمتر (حدود 2700 تا 3000 کلوین)، جهت منابع نوری دکوراتیو و رنگ نور سفید ملایم و یا گرم بسته به نوع کاربرد، جهت منابع نور تاکیدی، عموما می تواند بهترین گزینه باشد.
  • به سوژه های مورد استفاده برای نورپردازی به چشم یک شئ دکوراتیو نگاه کنید. و با استفاده از نورپردازی تاکیدی، اهمیت این سوژه ها را در فضا نشان دهیم.
  • توجه به این نکته لازم و ضروری است که تجهیزات و منابع نوری استفاده شده در فضاهای مسکونی جهت نورپردازی محیطی، تاکیدی و دکوراتیو مانند چراغ های سقفی و دیواری، حباب های نوری، آباژورهای رومیزی، دیوار کوب ها و … می بایست زمانی که خاموش هستند نیز دارای ظاهری زیبا داشته باشند.
  • طراحی روشنایی و نورپردازی ورودی ساختمان، حیاط ، فضاهای مشاع و یا روف گاردن یک ساختمان مسکونی دارای اهمیت بسیار زیادی در پررنگ کردن زیبایی های ساختمان و ایجاد حس آرامش برای اعضای ساختمان دارد.
نرم افزار طراحی روشنایی دیالوکس

نرم افزار دیالوکس

نرم افزار تخصصی طراحی روشنایی DIAlux (دیالوکس)

نرم‌ افزار دیالوکس یکی از مطرح ترین نرم افزارها در زمینه محاسبات روشنایی و نورپردازی است. با وارد کردن اطلاعات معماری فضا همچون ابعاد اتاق، جنس، رنگ و بافت محیط و مشخص کردن کاربری فضا همچون فضاهای اداری، تجاری و … می‌توان محاسبه روشنایی را با توجه به فاکتورهای نوع چراغ، دامای رنگ چراغ، زاویه پخش نور و بر اساس چیدمان المان های معماری انجام داد. امروزه بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده چراغ اطلاعات فنی چراغ‌های خود را بر اساس منحنی پخش نور هر چراغ به صورت فایل‌هایی که پلاگین نامیده می‌شود ارائه می‌دهند. همچنین در سال های گذشته برخی شرکت‌های ایرانی تولیدکننده چراغ، پلاگین‌ چراغ های خود را ارائه داده‌اند و به همین دلیل استفاده از این نرم‌افزار در ایران بسیار رواج پیدا کرده‌است.

ویژگی های دیالوکس

از ویژگی های اصلی این نرم افزار محاسبه میزان لوکس و شدت روشنایی محیط، میزان خیرگی چراغ ها و خروچی 3 بعدی فضای طراحی شده می‌باشد.
نسخه جدید این نرم‌افزار، دیالوکس اوو Dialux evo می‌باشد. این نسخه تفاوت‌هایی با نسخه قدیمی دیالوکس دارد که از آن جمله می‌توان به گرافیک بالا در دیالوک اوو Dialux evo و همچنین طراحی کل ساختمان به صورت یکجا اشاره کرد.
DIALux از نام‌آشناترین نرم‌افزارهای طراحی سیستم روشنایی و نورپردازی فضاهای داخلی و خارجی ساختمان محسوب می‌شود. اساس طراحی‌ها در این نرم‌افزار، بر پایه‌ی روش‌های پیشنهادی مؤسسه‌ی آلمانی استاندارد DIN است.
کمپانی آلمانی DIAL مالک این نرم افزار کاربردی است. دیالوکس تحت حمایت مجموعه‌ی بزرگی از کمپانی‌های تولیدکننده‌ی چراغ، لامپ و ابزارآلات روشنایی قرار دارد. ازاین‌رو شرکت DIAL، آن را به‌صورت رایگان و بدون محدودیت در اختیار کاربران قرار می‌دهد. علاوه بر نسخه‌ی اصلی نرم‌افزار، دسترسی به فایل راهنمای دیالوکس در قالب PDF هم به‌راحتی فراهم است. این راهنما با متن روان و تصاویر ملموس خود، نقش مؤثری در تسلط هرچه بیشتر کاربران در استفاده از این نرم افزار دارد.

شرکت‌های تولیدکننده‌ی لوازم روشنایی این امکان را دارند تا اطلاعات فنی محصولات خود را به‌صورت پلاگین در دیالوکس ارائه دهند. با توجه به این امکان، استفاده از این نرم‌افزار در ایران بسیار گسترش یافته است. شرکت‌های شناخته‌شده‌ای هم‌چون مازی‌نور و … پلاگین‌های محصولاتشان خود در این نرم‌افزار وجود دارند. بنابراین کاربر ایرانی دیالوکس این امکان را دارد تا از تجهیزات نورپردازی این شرکت‌ها، در مدل‌سازی‌های خود بهره ببرد.

دیالوکس چه کاربردهایی دارد؟

نرم‌افزار دیالوکس قادر به نورپردازی اغلب فضاها همچون فضای داخلی ساختمان، نمای خارجی، معابر، فضای سبز و … است. این نرم‌افزار قدرتمند شامل المان‌هایی هم‌چون دیوارهای آجری، شیشه‌ای، در و پنجره، لوازم منزل و … در پیش فرض های خود دارد. با استفاده از این پیش فرض ها کاربر قادر به شبیه سازی مدل‌ 3 بعدی فضا به صورت واقعی تر خواهد بود.

از توانایی‌های دیالوکس می‌توان به امکان Import و Export فایل‌های اتوکد با پسوند DWG و فایل‌های ۳DMAX اشاره کرد. در این نرم‌افزار شبیه‌سازی دو و سه ‌بعدی پروژه و اجزای آن پیش از اجرا امکان‌پذیر است.

همچنین کاربر دیالوکس قادر است با وارد کردن پارامترهایی هم‌چون ارتفاع نصب، زاویه پخش نور، دمای رنگ و نوع منابع نوری، روشنایی مورد نیاز محیط را محاسبه کند و پس از محاسبات، این نرم‌افزار تعداد، قدرت و بهترین محل قرار دادن چراغ ها را مشخص می کند.
در محاسبات نرم افزار دیالوکس شدت روشنایی، یکنواختی توزیع نور و میزان خیرگی تا آن‌جاکه موجب آزار و خستگی چشم نشود بر اساس نوع کابری فضا تعیین می‌گردد.

طراحی روشنایی با نرم افزار دیالوکس

مدل‌سازی نورپردازی کل ساختمان در فضای نرم‌افزار

مقایسه‌ی DIALux و DIALux Evo

کمپانی DIAL نرم‌افزار DIALux Evo را از سال ۲۰۱۲ به‌منظور کاهش زمان رندرینگ و افزایش سرعت DIALux منتشر کرد. با وجود حجم بیشتر این نسخه، گرافیک و سرعت بالاترش نسبت به نرم افزار دیالوکس معمولی، از مزایای آن به‌شمار می‌آید.
از نرم افزار دیالوکس‌اوو بیشتر در طراحی مکان‌هایی که نیازمند مدل سازی با جزییات بیشتر هستند استفاده می‌شود. در این نسخه امکان وارد کردن جزییات معماری فضا هم‌چون میزوصندلی، رنگ‌های مختلف، سرامیک و کاشی، کاغذدیواری و … وجود دارد. اعمال این جزییات به طبیعی‌تر شدن مدل‌سازی‌ها کمک شایانی می‌کند.

طراحی یک‌جای کل ساختمان، نورپردازی و روشنایی فضاهای داخلی و خارجی آن هم از دیگر قابلیت‌های این نسخه است. نرم‌افزار دیالوکس نسبت به دیالوکس‌اوو از CPU، RAM و گرافیک سیستم کمتر استفاده می‌کند اما سرعت و دقت کمتری دارد.

طراحی روشنایی ساختمان با دیالوکس

چه سیستمی برای نصب DIALux Evo مورد نیاز است؟

این نرم‌افزار بر سیستم‌عامل‌های ۳۲ و ۶۴ بیتی و بر ویندوزهای ۷، ۸ و ۱۰ قابل‌نصب است.
برای نصب دیالوکس‌اوو به سیستمی با CPU با قابلیت پشتیبانی SSE2، چهار گیگابایت RAM و کارت گرافیک ۱ گیگابایتی نیاز است. در حال حاضر DIALux Evo 8.1 آخرین نسخه‌ی عرضه شده‌ی کمپانی DIAL است که نسخه‌های Desktop، Android و IOS آن در دسترس هستند.

شرکت سانوتک طراح سیستم های روشنایی شامل روشنایی نما، روشنایی فضای آزاد، روشنایی آفیس و دفتر کار، روشنایی خانه و سیستم های روشنایی اضطراری با استفاده از این نرم افزار و سایر نرم افزارهای مرتبط و توسط مهندسین طراح مجرب در این زمینه می باشد.

سیستم پیام رسانی صوتی

سیستم صوتی و آیفون تصویری

سیستم پیام‌رسانی صوتی

طراحی سیستم صوتی عمومی (Public Address)
برای طراحی یک سیستم صوتی مناسب، صدای خروجی از بلندگوها باید بگونه‌ای باشد که سطح قدرت آن از صدای محیط اطراف بیشتر باشد، قدرت خروجی بلندگوها باید بگونه‌ای محاسبه قرار گردد که بتواند بر صدای محیط اطراف غلبه کند و کیفیت صدا بگونه‌ای باشد که به راحتی قابل شنیدن باشد. در ادامه به بیان مباحث پایه ای برای تعین و انتخاب سیستم صوتی مي‌پردازیم.

  • –  سطح فشار صوت

این مشخصه بیان‌کننده حجم صدایی است که بلندگو قادر به تولید آن مي‌باشد. برای اندازه‌گیری آن به این صورت عمل مي‌کنیم که یک وات توان ورودی را به بلندگو وارد مي‌کنیم و سطح شار صوتی را در یک متری بلندگو اندازه‌گیری مي‌کنیم. واحد آن بر حسب db (دسی بل) مي‌باشد. این مقدار سطح فشار صدا که به آن سطح فشار، فشار صدای مرجع بلندگو نیز مي‌گویند با احتساب مقادیر مرجع (1w/1m) و برای یک بلندگو محاسبه مي‌شود. در صورتی که توان ورودی بلندگو و یا تعداد بلندگوهای نصب شده در یک فضا تغییر نماید، سطح فشار صدای تولیدی توسط مجموعه بلندگو‌ها نیز تغییر مي‌نماید که در ادامه به تشریح این دو مطلب خواهیم پرداخت.

اختلاف فشار صوتی (D.S.P-Difference Sound Pressure)

همان‌طور که در قسمت قبل اشاره شد سطح فشار صدای تولیدی توسط بلندگو با توان ورودی آن متناسب است. اختلاف فشار صوتی تولیدی بلندگو بر اثر تغییر توان ورودی از رابطه زیر محاسبه مي‌شود که در این رابطه P توان ورودی و P0 توان ورودی مرجع که برابر 1 وات می‌باشد.

به عنوان مثال برای یک بلندگوی 10 وات با S.P.L=92 db مقادیر D.S.P و فشار صدای کل مطابق جدول 1 است.

جدول 1- مقادیر اختلاف فشار صدا و فشار صدای برای یک بلندگوی نمونه¬ای 10 وات با S.P.L=92Db

  • تعداد بلندگو (N.S-Number of Speaker)
  • نکته بعدی که بر روی سطح فشار صدا تأثیرگذار است، تعداد بلندگوهای نصب شده در یک فضا مي‌باشد. جدول 2 فشار صدای افزایش یافته بر اثر تغییر تعداد بلندگو را نشان مي‌دهد.

 

 

جدول 2- فشار صدای افزایش یافته بر اثر تغییر تعداد بلندگو

 

  • سطح نویز (L- Noise Level)

مشخصه مهم دیگری که باید درنظرگرفت میزان صدای محیط یا میزان نویز محیط اطراف مي‌باشد. برای محاسبه میزان سطح فشار صدای مورد نیاز باید این مشخصه را نیز در نظر گرفت.
با توجه به کاربری فضاها میزان سطح نویز در طول ساعات مختلف ثابت نبوده و مي‌تواند تلرانس 10 تا 15 db داشته باشد. طراحی سیستم صوتی باید به گونه¬ای باشد که این تغییر میزان سطح نویز را با تغییر توان ورودی بلندگوها بتوان اصلاح نمود.

  • محاسبه سطح فشار صدا مورد نیاز(S.P.L Require)

سطح فشار صدای کل باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر فشار صدای لازم برای غلبه بر نویز، فشار لازم برای غلبه بر تضعیف صوت به دلیل فاصله و فشار لازم برای وضوح و اعوجاج صوت را پوشش بدهد.
برای محاسبه سطح فشار صوتی مورد نیاز داریم:

که در این رابطه خواهیم داشت:
S.P.L(req): میزان سطح فشار صدا مورد نیاز برحسب db
N.L: سطح صدای محیط (نویز) برحسب db
SPD: اختلاف قدرت صدای موردنیاز (این مشخصه برای وضوح بیشتر قدرت سیستم صوتی نسبت به صدای محیط به رابطه اضافه مي‌گردد). این مقدار باید در حدود 6 تا 10 db باشد.
PF: فاکتور پیک، این مشخصه بیان کننده اختلافی است که باید بین سطح قدرت متوسط صدا و سطح قدرت ماکزیمم صدا برای یک سیستم صوتی وجود داشته باشد. این مقدار برای سیستم‌های صوتی برای سخنرانی به همراه موسیقی پس زمینه در حدود db10 و برای سیستم‌های تخصصی موسیقی در حدود db20 مي‌باشد.
SA: بیان کننده میزان تضعیف صدا که متناسب است با فاصله¬ی بلندگو و نقطه¬ای که صدا شنیده مي‌شود و برابر است با:

SA=20 log(D)

که D در این رابطه بیان کننده فاصله مي‌باشد.
ارتفاع متوسط شنیده شدن صدا در حدود 2 متر از کف تمام شده است. در محاسبه فاصله D از روابط فوق باید به این نکته توجه داشت که این فاصله معادل فاصله بلندگو تا دورترین نقطه در ارتفاع 2 متری است و نباید آن را برابر با فاصله بلندگوها از هم گرفت.
برای رسیدن به یک کیفیت مطلوب صوتی میزان خروجی بلندگوها با توجه به طرح¬های ساختمان و ماکزیمم فاصله نقطه شنوایی از یک بلندگو با استفاده روابط فوق قابل محاسبه خواهد بود.
حال با توجه به روابط گفته شده محیطی که قراراست بلندگوها قرار گیرند، تعداد بلندگوهای لازم، فاصله¬ای که بلندگوها در آن محیط نسبت به هم دیگر داشته باشند، میزان توان خروجی بلندگو، محل نصب بلندگو را محاسبه نمود.

اجرای سیستم صوتی

جهت ارتباط پنل مرکزی سیستم صوتی با بلندگوها از کابل‌هاي شیشه­ای یا شیلددار استفاده مي‌شود و مسیر این کابل‌ها باید به گونه‌ای باشد که از مجاورت برق فشار ضعیف LV و فشار متوسط MV عبور داده نشود تا نویز ناشی از آنها بر روی سیگنال صوت قرار نگیرد. استفاده از لوله مشترک برای انتقال کابل‌هاي سسیتم صوتی و سایر مصرف‌کننده به هیچ وجه مجاز نمي‌باشد.

برای فضاهای با سقف کاذب از بلندگوهای سقفی 3 یا 5 وات استفاده مي‌شود تا هم پخش صوت یکنواخت و مناسب داشته باشیم و هم از نظر بصری سیستم صوتی هماهنگ تری داشته باشیم.

در پارکینگ‌ها از بلند گوهای دیواری 10 تا 20 وات استفاده خواهد شد.

سیستم صوتی حرفه ای در فضاهای عمومی

در فضاهای عمومی مانند سالن های اجتماعات و فضاهای ورزشی و تفریحی و رستوران سیستم‌های صوتی مستقل طراحی مي‌گردند.

سیستم آیفون تصویری و ارتباط داخلی (اینترکام)

در برج ها و مجتمع های مسکونی و اداری به منظور ارتباط مراجعین با واحدها از محل پذیرش مجتمع و نیز تماس این واحدها با نگهبانی و خدمات، می بایست سیستم آیفون تصویری و ارتباط داخلی (اینترکام) طراحی و اجرا گردد.

شرح آیفون تصویری:

اجزای اصلی تشکیل‌دهنده سیستم آیفون تصویری عبارتند از :
1) مانیتور 2) پنل زنگ 3) ترانس (منبع تغذیه) 4) سوئیچر 5) سیم

1- مانیتور:
کلیۀ مانیتورها دارای لامپ تصویر و یا LCD، گوشی دستی (در بعضی موارد بدون گوشی و یا گوشی بیسیم)، دکمه On & Off، دکمه در باز کن و براکت (جهت نصب) مي‌باشند.
مانیتورها در دو نوع رنگی و سیاه و سفید مي‌باشند، مانیتورهای سیاه و سفید به وسیلۀ لامپ تصویر و مانیتورهای رنگی به وسیله LCD عمل مي‌کنند، مانیتورهای رنگی در اندازه‌های مختلف مي‌باشند. واحد اندازه‌گیری مانیتورها اینچ مي‌باشد. همانند TV (از “4.5 الی “7.5) موجود مي‌باشد.
مانیتورهای سیاه و سفید عموماً از ؛ (“5) تجاوز نمي‌كند.
2- پنل زنگ:
پنل زنگ به عنوان یک عنصر ورودی شناخته مي‌شود و در واقع فرمان‌دهنده مي‌باشد.

پنل‌های زنگ در برندها و مارک‌های مختلف استاندارد‌های مختلفی دارند، ولی عموماً پنل‌های تک واحدی، 2 واحدی، 4 واحدی، 6 واحدی الی … موجود مي‌باشد هر چقدر تعداد واحدها یا شستی‌ها بیشتر شود قوانین و استانداردهای آن در زمینه‌های نصب، اجرا و حتی نوع کالا فرق مي‌كند.
3- ترانس (منبع تغذیه):
وظیفه اصلی آن برق‌دهی به کل سیستم مدار داخلی سیستم آیفون تصویری مي‌باشد.
4- سوئیچر:
جهت تفکیک‌سازی زنگ‌ها از عنصری به نام سوئیچر استفاده مي‌کنند.

شمای کلی سیستم آیفون تصویری تک واحدی:

سیستم صوتی

طراحی سیستم صوتی

کابلی که در سیستم آیفون تصویری به کار برده مي‌شود کابل زوجی (تلفنی) مي‌باشد. به وسیلۀ 4 رشته سیم تلفن مي‌توان یک سیستم تک واحدی آیفون تصویری را نصب و راه‌اندازی نمود.

سیستم صوتی

طراحی سیستم آیفون تصویری و صوتی

 

عملکرد این 4 سیم:
2 رشته از سیم‌ها تأمين برق مدار را به عهده دارد و یک رشته جهت صدا و رشته دیگر برای تصویر مي‌باشد.
در سیستم تک واحدی ترانس فقط نقش در بازکن را دارد ولی از یک واحد به بالا علاوه بر وظیفۀ دربازکن، تأمين برق سیستم را نیز عهده‌دار است.
با توجه به توضیحاتی که ارائه شده نتیجه مي‌گیریم هر واحد جهت عملکرد صحیح در سیستم آیفون تصویری نیاز به 4 رشته سیم دارد که این 4 رشته سیم مي‌تواند به صورت هر واحد مجزا و یا 4 رشته مشترک بین تمامي واحد‌ها با یک تغییرات جزئی باشد.
در حالت کلی بهتر است 4 رشته سیم مجزا از هر واحد کشیده شود. یعنی اگر ساختمانی 10 واحد باشد به ازای هر واحد باید 4 رشته سیم تا جعبه تقسیم اصلی کشیده شود.

انواع آیفون تصویری

سیستم آنالوگ:

در سیستم آنالوگ فرمان تحریک زنگ از طریق شستی¬های فشاری صورت مي‌گیرد، یعنی زمانی که شستی زنگ را فشار مي‌دهیم ولتاژ از طریق پنل به سوئیچر ارسال مي‌شود و به محض رسیدن ولتاژ به سوئیچر، سوئیچر تحریک شده و پس از فرمان تصویر دوربین به مانیتور باعث ایجاد صدای زنگ و تصویر در مانیتور مي‌شود. البته تمامی مراحل فوق به صورت لحظه‌ای اتفاق مي‌افتد.
وظیفه اصلی سوئیچر تفکیک زنگ، تصویر و صدا از سایر مانیتورهای دیگر است، در واقع اگر عنصری به نام سوئیچر در سیستم آیفون تصویری وجود نداشت با فشار دادن یک دکمه تمامی مانیتورها (گوشی‌های داخل واحد) به صورت همزمان زنگ مي‌خورد.
سیستم‌های آنالوگ در ساختمان‌های بیشتر از 30 واحد استفاده نمي‌شود.

سیستم دیجیتال (کدینگ):

در سیستم دیجیتال (کدینگ) پنل در ورودی دارای صفحۀ KeyPad مي‌باشدکه با فشار دادن شماره واحد مورد نظر طی یک دستورالعمل استاندارد، واحد مربوطه زنگ خورده و ارتباط با آن برقرار مي‌شود.
سیستم آیفون دیجیتال در ساختمان‌های با واحدهای زیاد استفاده مي‌شود و دارای قابلیت‌های بهره ‌بردای زیادی مي‌باشد. به طور مثال:
اگر شخصی بخواهد به یکی از واحدها در یک برج 100 واحدی مراجعه کند، در این حالت پنل دیجیتال فقط مي‌تواند با لابی من ارتباط بر قرار کند و باید طبق دستورالعمل‌هایی که به صورت تابلوی راهنمای استفاده از این پنل جلوی در ورودی نصب شده عمل کرد. فرض کنید کُد مانیتور لابی من 101 مي‌باشد پس از شماره¬گیری آن ارتباط با لابی من برقرار شده، لابی من ابتدا مشخصات مراجعه کننده را گرفته و بعد از ارتباط با واحد مورد نظر از طریق دستگاه نگهبانی از واحد مربوطه اجازه گرفته و ارتباط تصویری را از طریق دوربین پنل ورودی با واحد مورد نظر برقرار کرده و سپس در باز مي‌شود.

آیفون تصویری با امکانات جدید

اخیراً برخی سازندگان آیفون‌های تصویری بیسیم را ارائه نموده‌اند که مي‌تواند مانند یک گوشی تلفن بیسیم در واحد جابجا شود. این مزیت در واحدهای بزرگ قابل توجه مي‌باشد.
برخی عملکرد‌های جدید که در آیفون‌های تصویری دیجیتال توسط سازندگان مختلف ارائه مي‌گردد عبارتند از:

– قابلیت ارتباط داخلی:
با این قابلیت دستگاه، واحد‌های مختلف یک آپارتمان مي‌توانند از طریق آیفون تصویری با یکدیگر و با نگهبان ساختمان ارتباط برقرار کنند.
– قابلیت انتقال زنگ:
این امکان جهت انتقال زنگ یک واحد به واحد دیگر پیاده‌سازی شده است.
– قابلیت اتصال دوربین‌های مداربسته
در این حالت می‌توان یک یا چند دوربین مداربسته را به سیستم آیفون تصویری متصل نمود و برحسب نیاز تصاویر آنها را مشاهده کرد.
– سیستم کارت‌خوان (RFID)
در این حالت پنل بيروني اين آيفون تصويري مجهز به سيستم كارت‌خوان است و با استفاده از يك كارت الكترونيكي (RFID) مي‌توان وارد ساختمان شد. اين كارت از امنيت بالايي برخوردار است زيرا كدگذاري شده و غيرقابل تكثير و هرگونه سوء استفاده است.

تهیه کننده و گردآوری کننده: مهندس محمد عابدین

 

سیستم ارت و همبندی و تجهیزات الکتریکال

سیستم اتصال زمین و همبندی

سیستم ارت و همبندی (EARTH & BONDING SYSTEM)

زمین از اجزاء اساسی سیستم‌های انتقال قدرت بوده و آشنائی کامل با سیستم اتصال زمین و همبندی در طراحی و اجرای سیستم‌های الکتریکی ضروری می‌باشد. ماهیت زمین و ارتباط آن با سیستمهای برقی از نقطه نظر حفاظت می‌باشد.

عوامل عمده خطر در تأسیسات الکتریکی

1- جریانهای برق گرفتگی

2- دماهای زیاد که ممکن است باعث ایجاد سوختگی‌ها، آتش‌سوزیها و دیگر صدمات شود.

هر دو عامل فوق به نحوی به سیستم اتصال زمین وابسته هستند در زیر اصول اساسی اتصال زمین مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حفاظت در برابر تماس غیر مستقیم

طبق مقررات اشخاص و حیوانات اهلی باید در مقابل خطرات احتمالی ناشی از تماس با بدنه‌های هادی به یکی از روشهای زیر حفاظت شوند.

الف) جلوگیری از عبور جریان اتصالی از بدن اشخاص یا حیوانات اهلی

ب) محدود کردن جریان اتصالی که ممکن است از بدن عبور کند به میزانی کمتر از جریان برق گرفتگی

پ) قطع خودکار تغذیه در موقعی که جریان مساوی یا بیشتر از جریان برق گرفتگی باشد.

اهمیت اتصال زمین

اتصال به زمین سیستم‌هایی که به نحوی با جریان برق در ارتباط هستند از اساسی‌ترین اقداماتی است که می‌بایستی مورد توجه قرار گیرد. این اتصال از دو نظر مورد توجه است:

الف) اتصال به زمین یک نقطه از سیستم الکتریکی با عایق بودن آن از زمین، عامل مهمی در حفظ سلامت خود سیستم و عایقبندی آن است.

ب) حفاظت در برابر برق‌گرفتگی (سلامت و ایمنی افراد)

رعایت ایمنی یکی از اصول اساسی سیستم‌های برقی می‌باشد. روش رعایت ایمنی با توجه به نوع سیستم متفاوت است ولی در هر حال همه روشهای ایمنی نوعی اتصال به زمین بدنه‌های هادی تجهیزات الکتریکی را تجویز می‌کنند.

گروه‌بندی سیستم‌های الکتریکی طبق استاندارد IEC

در نامگذاری سیستمها، استاندارد IEC مبنا را زمین قرار داده و گروه‌بندی خود را براساس محوریت زمین انجام داده است. این استاندارد سیستم نیرو را با توجه به جنبه‌های زیر مشخص می‌کند.

الف- نوع و تعداد هادیهای برقدار و حفاظتی یک سیستم (فاز یا فازها، خنثی، حفاظتی یا حفاظتی خنثی)

ب- نحوه اتصال به زمین سیستم نیرو (وصل یا عدم وصل هادی خنثی به زمین)

 پ- وصل بدنه‌های هادی به هادی خنثی و زمین یا وصل مستقیم آنها به زمین برای جلوگیری از برق‌گرفتگی

در این دسته‌بندی علائم اختصاری و حروف زیر بکار می‌روند:
L برای مشخص کردن هادی فاز Line
N برای مشخص کردن هادی خنثی Neutral
PE برای مشخص کردن هادی حفاظتی Protective Earthing
PEN برای مشخص کردن هادی مشترک حفاظتی و خنثی+Neutral Protective Earthing

درسیستم جریان متناوب :
1- هادی فاز L=Line
2-هادی خنثی N=neutral
3- هادی حفاظتی PE=Protective Earthing
4- هادی مشترک حفاظتی/خنثی Protective Earthing+Neutral

تکفاز: دو سیمه L1+PEN, L1+L2, L1+N
سه سیمه L1+N+PE

سه فاز: سه سیمه L1+L2+L3
چهارسیمه (PEN یا PE یا N ) L1+L2+L3+
پنج سیمه L1+L2+L3+N+PE

درسیستم جریان مستقیم : L+ هادی مثبت
L- هادی منفی
M هادی میانی (Mid)

PE هادی حفاظتی (Protective Earth)

نوع رابطه یک سیستم الکتریکی با زمین

نقطه خنثی همه سیستم‌های عادی برق بایستی به زمین وصل باشند و در مورد سیستم (IT) که نسبت به زمین عایق است باید اتصال به زمین وجود داشته باشد تا در صورت وقوع خرابی در سیستم، اتصال به زمین قابل کشف باشد.
در استاندارد IEC وصل بودن یک نقطه از سیستم را با زمین با حرف (Terra)T نشان می‌دهند. و وصل نبودن را با (Isolated) I مشخص می‌کنند. همچنین برای مشخص کردن مقدار مقاومت اتصال به زمین هادی خنثی (یا فاز) از نشانه R_B استفاده می‌شود.
نحوه اتصال به زمین بدنه‌های تجهیزات الکتریکی
برای حفظ ایمنی انسان در برابر خطر برق گرفتگی بدنه‌های هادی تجهیزات برقی باید یا از طریق هادی خنثی یا به‌طور مستقیم به زمین متصل گردد. استاندارد IEC وصل بودن بدنه‌های هادی تجهیزات را به زمین از طریق هادی خنثی با حرف (Netural) N و وصل مستقیم بدنه‌های هادی تجهیزات را به زمین با حرف T نمایش می‌دهد و برای مشخص کردن مقدار مقاومت اتصال به زمین بدنه هادی تجهیزات الکتریکی در سیستم‌های IT و TT از نشانه RA استفاده می‌شود.

انواع سیستمها از نظر ایمنی

الف) سیستم TN

این سیستم دارای نقطه‌ای است که مستقیماً به زمین وصل است (نقطه خنثی) و کلیه بدنه‌های هادی تأسیسات الکتریکی از طریق هادی حفاظتی (PE) به این نقطه متصل می‌شوند.
بسته به نحوه استفاده از هادی خنثی (N) و هادی حفاظتی (PE) این سیستم به 3 دسته زیر تقسیم می‌شود.
1- سیستم TN-S

سیستم TN-S با هادیهای مجزای حفاظتی و خنثی در سرتاسر سیستم

2- سیستم TN-C-S

سیستم TN-C-S

در بخشی از سیستم TN-C-S از یک هادی مشترک به عنوان هادی حفاظتی – خنثی استفاده می‌شود.

3- سسیستم TN-C

در سرتاسر سیستم TN-C از یک هادی مشترک به عنوان هادی حفاظتی – خنثی استفاده می‌شود.

نکته: از سه گونه‌ای که برای سیستم TN ذکر شد نوع TN-C-S متداولترین آنها است.

ب- سیستم TT

در این سیستم یک نقطه از سیستم مستقیماً به زمین وصل است. و بدنه‌های هادی مستقلاً و مستقیماً به زمین وصل می‌باشند.

سیستم TT جز در موارد خاصی که شرایط محل برای استقرار آن مناسب باشد و یا وسایل حفاظتی مخصوص (کلیدهای جریان باقی مانده RCCB یا RCD) بهره‌برداری از آن را ممکن کند قابل استفاده نیست و در کشور ما استفاده از آن تنها با اجازه مقامات صلاحیت‌دار مجاز می‌باشد.

پ- سیستم IT

این سیستم کلاً از زمین مجزا است و بدنه‌های هادی مستقیماً به زمین وصلند.

سیستم IT به علت لزوم استفاده از وسایل حفاظتی مخصوص در آن جز در مواردی که ضرورت ایجاب کند به صورت گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. موارد استفاده این سیستم در اتاق‌های عمل و خطوط زنجیره‌ای تولید می‌باشد.
نکته: از سه سیستم ذکر شده، سیستم TN متداولترین سیستم می‌باشد و دلیل آن سادگی و کم خرجی نسبت به دو نوع دیگر می‌باشد. در این سیستم از فیوز که ارزانترین وسیله حفاظتی است به عنوان عامل ایجاد ایمنی در برابر اتصال کوتاه فاز به بدنه‌های هادی تجهیزات و در نتیجه برق گرفتگی استفاده می‌شود.
گروه بندی سیستم های الکتریکی براساس IEC-TC64
شناسایی نوع رابطه یک سیستم الکتریکی با زمین و نحوه اتصال به زمین بدنه‌های الکتریکی براساس IEC :

سه سیستم به صورت IT, TT, TN مطرح است که متداولترین آنها سیستم TN می‌باشد (به خاطر سادگی و کم خرجی) چون عامل اصلی ایجاد ایمنی در مقابل اتصال کوتاه فاز به بدنه‌های هادی تجهیزات می‌باشد.

زیر سیستمهای TN :

لزوم اجرای سیستم TNCS برابر مقررات مبحث 13

در سیستم TNCS مدار در سیستم تک فاز در کلیه قسمت‌های ساختمان باید 3 سیمه و در مدارات سه فازه در کلیه قسمت‌ها بایستی 5 سیمه باشد. رعایت این موضوع و اجرای صحیح سیم‌کشی در شبکه‌های کامپیوتری و بیمارستان‌ها که وجود نویز باعث اختلال در کارکرد سیستم‌ها می‌شود (به جز اتاق‌های عمل که از سیستم IT استفاده می‌گردد) بسیار مهم و ضروری است.

سیستم زمین

اصلاً زمین کردن یعنی چه؟
چرا بدنه‌های هادی تجهیزات را زمین می‌کنیم؟
چرا بدنه‌های تجهیزات را عمداً به برق وصل می‌کنیم؟
اتصال زمین از دو جهت مهم است :
حفظ سلامت خود سیستم (صرف‌نظر از خواست‌های ایمنی)
حفظ سلامت و ایمنی افرادی که از سیستم برق استفاده می‌کنند.(مهم‌تر)
اتصال به زمین از نظر کار صحیح و سالم سیستم دو هدف را دنبال می‌کند :
ایجاد شرایطی که در آن سیستم از نظر فنی درست عمل کند
(برقراری مسیری از طریق زمین به منبع تغذیه و کشف اتصال به زمین با استفاده از رله‌های حساس)
ایجاد شرایطی که در آن عایقبندی سیستم سالم بماند.

شرایط از بین رفتن عایق‌ها :

حرارت زیاد
بالا رفتن بیش از حد ولتاژ و اثر آن به مدت طولانی
ترکیب حالت 1 و 2

حفاظت در برابر برق‌گرفتگی

(مقررات و دستورالعمل‌های تدوین شده برای استفاده بی خطر از برق براساس IEC)
دو خطر عمده در استفاده از برق
1- برق گرفتگی (تماما مربوط به تاسیسات و تجهیزات استفاده کننده از برق)
2- آتش سوزی (قبل از تبدیل انرژی برق یا بعد از تبدیل)
حفاظت در برابر آتش سوزی ناشی از تجهیزات برق مدنظر است و معمولاٌ روش های جلوگیری از این آتش سوزی ، حفاظت خود اجزای سیستم را نیز تامین می کند .
کلاٌ خطرهای ناشی از برق دو نوع می باشد :

خطرهای مستقیم: برق‌گرفتگی و آتش سوزی در اثر وجود نقص در سیستم
خطرهای غیر مستقیم: خطرهای ناشی از آتش‌سوزی بعد از تبدیل برق (حرارت- روشنایی- مکانیکی)

همبندی اصلی برای هم ولتاژ کردن

مهمترین روشی است که برای پیشگیری از برق‌گرفتگی در یک ساختمان وجود دارد. اگر اسکلت هادی ساختمان (اسکلت فلزی یا میلگرد‌های بتنی) و بدنه‌های هادی بیگانه (انواع لوله‌کشیها و نظایر آن) و بدنه‌های هادی تجهیزات الکتریکی ساختمان‌ها (هادی حفاظتی PE و هادی اصلی زمین E) با یک هادی که دارای سطح مقطعی بزرگ است (کم مقاومت) به همدیگر وصل شوند. بین اجزای ذکر شده در بالا حتی اگر جریان‌های زیاد برقرار شده باشند. اختلاف پتانسیل قابل ملاحظه‌ای وجود نخواهد داشت تا باعث برق‌گرفتگی شود. همبندی حوزه هم‌ولتاژ در حجم ساختمان به‌وجود می‌آورد که بزرگی آن بستگی به وسعت ساختمان دارد.
به عبارت دیگر، هدف از ایجاد همبندی اصلی برای هم‌ولتاژ کردن جلوگیری از تشکیل ولتاژهای خطرناک است بین اجزای مختلفی که ممکن است به وسیله یک نفر به‌طور همزمان لمس شوند. در اینجا هم نباید نقش زمین فراموش شود. بنابراین برای اینکه همبندی موثر باشد، باید پتانسیل اجزای همبندی شده خیلی نزدیک به پتانسیل زمین باشد. نتیجه وارد کردن هادی‌های بیگانه و اجزای فلزی ساختمان در همبندی، همین است.
ممکن است که در بعضی از شرایط اتصالی، ولتاژ نقطه اصلی همبندی برای هم‌ولتاژ کردن نسبت به جرم کلی زمین از حد مجاز بالاتر رود (مانند حالتی که یکی از فازها از طریق یک قسمت هادی بیگانه که در همبندی منبع اصلی شرکت ندارد با زمین اتصال کوتاه شود) اما چون در داخل حوزه همبندی شده همه ولتاژها به علت وجود همبندی با هم برابر یا نسبت به هم خیلی کم تفاوت دارند، فردی که در داخل حوزه قرار دارد دچار برق گرفتگی نخواهد شد. برق‌زدگی در اثر تماس همزمان بدن با دو نقطه‌ای که دارای پتانسیل‌های مختلف‌اند بروز می‌کند و یک پتانسیل هیچگاه سبب برق‌زدگی نمی‌شود.

نکته‌ای ابتدایی که اغلب به فراموشی سپرده می‌شود.

در ساختمان‌های کوچک تک واحدی، داشتن یک حوزه هم‌ولتاژ کافی خواهد بود، در حالی که در ساختمان‌های بزرگ ممکن است لازم شود چند حوزه هم‌ولتاژ تشکیل گردد. اگر چند ساختمان از یک منبع تغذیه کنند، در محل ورود سرویس به هرکدام از ساختمان‌ها باید یک سیستم هم‌ولتاژ کننده به وجود آید و بنابراین هر ساختمان دارای یک حوزه هم‌ولتاژ مستقل خواهد بود. اگر ساختمان وسیعی چند نقطه ورودی سرویس داشته باشد، حوزه هم‌ولتاژ کننده باید در هر یک از این نقاط به وجود آید. در این گونه ساختمان‌ها مخصوصاً در انواع بلند مرتبه، ترمینال‌های اصلی اتصال به زمین را با یک هادی که هادی حفاظتی اصلی (MPE) است به همدیگر وصل می‌کنند.
علاوه بر ایمنی در برابر برق‌گرفتگی، همبندی سیستم‌های الکترونیک را در برابر تداخل امواج الکترومغناطیسی (EMI) حفاظت می‌نماید. برای همین همبندی بسیار مهم می‌باشد و در ساختمانهای بزرگ ایجاد همبندی علاوه بر نقطه ورود سرویس به ساختمان، در نقاط اضافی مانند تابلوهای برق تغذیه کننده لوازم فنی، بسیار مفید خواهد بود.

همه همبندی‌های هم‌ولتاژ کننده باید موارد زیر را شامل شوند:

– هادی حفاظتی (PE)
– لوله‌کشی‌های فلزی آب
– لوله‌کشی‌ها و سیستم‌های خنک کننده
– سیستم‌های تهویه
– اجزای فلزی سازه‌های ساختمان (اسکلت فلزی و یا میلگردهای بتن مسلح)
– هرگونه لوله‌کشی‌های فلزی دیگر
– ساختمان‌هایی که باید از TN-S استفاده کنند برای مثال عبارتند از ساختمان‌های مربوط به تأسیسات فنی مخابرات، ساختمان‌های دارای شبکه‌های رایانه و بیمارستان‌ها و ساختمان‌های مشابه آنها در مورد بیمارستان‌ها یادآور می‌شود که امروزه هم در زمینه‌های تشخیص و هم درمان، از وسایل الکترونیکی حساس نسبت به امواج الکترومغناطیسی استفاده می‌شود (CT-SCAN, MRI) و بسیاری تجهیزات حساس دیگر)
– بدیهی است که مطالب گفته درباره مزایای سیستم TN-S نسبت به سیستم TN-C فقط در هنگام سالم بودن کلیه مدارها صحیح خواهد بود و ما اگر به هر دلیل در یکی از مدارها اتصالی بروز کند تا قطع خودکار اتصالی (به مدت بسیار کوتاه) یا اگر در سیستم نشتی قابل ملاحظه‌ای وجود داشته باشد، (به طور دائم) تداخل امواج الکترومغناطیسی (EMI) وجود خواهد داشت.
یادآوری می‌شود که هم‌بندی، علاوه‌ بر تأمین ایمنی، سیستم‌های الکترونیکی را در برابر آثار امواج الکترومغناطیسی حفاظت می‌نماید. برای همین در آستانه قرن 21 که یکی از مشخصه‌های آن ورود الکترونیک و ارتباطات به همه انواع ساختمان‌ها است، عمل هم‌بندی بسیار مهم‌تر به ‌شمار خواهد آمد و در ساختمان‌های بزرگ ایجاد هم‌بندی علاوه بر نقطه ورود سرویس‌ها به ساختمان، در نقاط اضافی مانند تابلوهای برق تغذیه کننده لوازم فنی، لازم خواهد بود.
به‌طور کلی برای جلوگیری از (Electro- magnetic interference)-EMI یا تداخل امواج الکترومغناطیسی، که ممکن است به طور عمده در اثر جریان‌های برگشتی هادی خنثی از چند مسیر به وجود آیند، لازم است از سیستم‌هایی که دارای سازگاری و هم‌خوانی بسیار خوبی از نظر اثر امواج الکترو مغناطیسی هستند، استفاده شود.

تشکیل شبکه اصلی اتصال زمین

برای تشکیل شبکه اصلی اتصال زمین باید شماری الکترود مخصوص اتصال زمین، که تعداد آن بر حسب مقاومت الکتریکی زمین متفاوت خواهد بود، محاسبه و در اطراف ساختمان یا در منطقه‌ای که برای این منظور در نظر گرفته می‌شود، به ترتیبی که فاصله بین هر الکترود و الکترود بعدی از دو برابر طول الکترود کمتر نباشد نصب شود، سپس کلیه الکترودها به وسیله سیم یا شمش مسی به یکدیگر متصل شود.

مقاومت الکتریکی شبکه اصلی اتصال زمین

مقاومت الکتریکی شبکه اصلی اتصال زمین در نقطه ورود به ساختمان، پس از نصب، و همچنین در اندازه‌گیریهای سالانه، باید حداکثر دو اهم یا کمتر باشد.

نوع و شمار الکترودهای اتصال زمین

انتخاب نوع و شمار الکترودهای اتصال زمین به نوع زمین بستگی دارد، لذا با توجه به نوع زمین از انواع الکترودهای زیر می‌توان استفاده کرد:
– در مورد زمینهای نرم و شور، ممکن است لوله سیاه آب به قطر چهار اینچ و طول دو تا سه متر، یا میله مسی با مغز فولادی مخصوص اتصال زمین، به تعداد لازم، به کار برد.
– برای زمینهای نیم سخت و سخت، می‌توان به تعداد لازم، از میله مسی با مغز فولادی مخصوص اتصال زمین، یا چاه اتصال زمینی استفاده کرد، که در آن صفحه مسی، با ابعاد و ضخامت لازم، همراه با خاک زغال، نمک و یا نمک سنگ، در عمق مرطوب چاه نصب می‌شود.
– برای زمینهای بسیار سخت و صخره‌ای، باید یک شبکه بافته شده از مفتول مسی، در مساحتی به وسعت حدود 600 مترمربع یا بیشتر، در عمق هفتاد تا هشتاد سانتیمتری زمین، ایجاد و دفن شود.

نصب الکترودهای اتصال زمین

الکترودهای اتصال زمین باید در زمین بکر و در عمق مرطوب زمین کوبیده یا دفن شود به گونه‌ای که خشک شدن یا یخ‌زدگی در فصل‌های مختلف سال اثر قابل ملاحظه‌ای بر میزان مقاومت آن نداشته باشد. حداقل عمق الکترودها در زمین بکر نباید از مقادیر زیر کمتر باشد:

  • الکترودهای کوبیده یا دفن شده به صورت قایم: 2 متر
  •  لبه بالایی الکترود صفحه‌ای از سطح زمین: 5/1 متر
  •  الکترودهای افقی تسمه‌ای یا هادی مسی: 7/0 متر
الزامات
  •  الکترودهای نوع میله مسی با مغز فولادی و یا لوله‌ای قابل کوبیدن در زمین، باید به کمک کلاهک مخصوص مستقیماً در زمین کوبیده شود. در این گونه موارد، در صورت نیاز به ازدیاد طول الکترود در زمین، باید میله‌ها با لوله‌های بعدی به کمک بوشن به یکدیگر متصل و سپس در زمین کوبیده شود.
  • برای نصب الکترودهای نوع لوله‌ای ساده، لوله‌ای پرسی، و یا صفحه مسی تخت و مشبک باید، چاهی با عمق لازم تا رسیدن به رطوبت طبیعی زمین حفر و سپس ته آن تا ارتفاع 15 الی 20 سانتی‌متر با مخلوطی از نمک سنگ خرد و سرند شده و خاکه زغال انباشته و تسطیح شود، آنگاه الکترود درون چاه قرار داده شده و در اطراف و روی آن تا ارتفاع حدود دو متر با لایه‌هایی از نمک مزبور و خاکه زغال هر یک به ضخامت 15 سانتی‌متر انباشته و فشرده گردد و سپس ارتفاع باقیمانده چاه نیز با خاک سرند شده لایه به لایه خاکریزی، فشرده و پر شود.
  •  چاه حفر شده برای سیستم اتصال زمین باید ویژه نصب الکترود اتصال زمین بوده و برای هیچ منظور دیگری مورد استفاده قرار نگیرد و به همین ترتیب نیز استفاده از دیگر چاهها (مانند آب، فاضلاب و غیره) برای نصب الکترود اتصال زمین مجاز نخواهد بود.
    در مواردی که برای اتصال هادی زمین به صفحه مسی از کابلشو مسی پرسی (با پرس هیدرولیک) استفاده می‌شود، کابلشو باید به وسیله دو عدد پیچ مسی همراه با مهره‌های اصلی و قفل کننده به صفحه مسی محکم شود و در صورتی که اتصالات به وسیله جوش اکسیژن (لحیم سخت) صورت می‌گیرد باید دقت لازم مبذول گردد تا هادی به کابلشو و نیز کابلشو به صفحه مسی در تمامی سطح تماس به یکدیگر جوشکاری شود و صرفاً به جوشکاری پیرامون کابلشو اکتفا نشود.
سطح مقطع هادیهای اتصال زمین

سطح مقطع سیمها یا شمش مسی شبکه اصلی اتصال زمین (از الکترود به الکترود، و از الکترود به بدنه نرانسفورماتورها و تابلوی اصلی توزیع برق)، و سیم‌های اتصال زمین انشعابی فرعی (از تابلوی اصلی به تابلوهای فرعی، و از تابلوهای فرعی به وسایل و دستگاهها)، به قدرت ترانسفورماتور، قدرت تابلوهای فرعی، و دستگاهها بستگی دارد ولی، در هر صورت، سطح مقطع آنها نباید از سطح مقطع سیم نول کابل مربوط، یعنی یک دوم سطح مقطع سیم فاز کابل مربوط، کمتر باشد.
در مواردی که سیم اتصال زمین جزء کابل، و یا سیم فاز و نول در یک لوله نبوده، و به طور مجزا کشیده شده باشد، از لحاظ مقاومت مکانیکی، حداقل سطح مقطع سیم نباید از 16 میلی‌متر مربع کمتر باشد.

سطح مقطع هادی وصل کننده الکترود زمین و ترمینال اصلی اتصال زمین در صورتی که در برابر خوردگی و زنگزدگی حفاظت نشده باشد باید حداقل 25 میلی‌متر مربع در نظر گرفته شود.

جعبه اتصال آزمون

برای تسهیل در امر آزمون اندازه‌گیری میزان مقاومت الکتریکی هر الکترود اتصال زمین باید یک جعبه اتصال آزمون جداگانه برای هر یک از آنها پیش‌بینی و نصب شود تا پس از نصب سیستم یا در زمان بهره‌برداری، میزان مقاومت آن نسبت به جرم کلی زمین اندازه‌گیری و کنترل شود.
جعبه اتصال آزمون باید در روی سطح نزدیکترین دیوار به الکترود مربوط و در ارتفاع 5/1 متر از کف تمام شده زمین نصب شود.
گرفتن هرگونه انشعاب از هادیهای اتصالی بین الکترود و جعبه اتصال آزمون به هیچ‌وجه مجاز نمی باشد. کلیه انشعابات و تشکیل حلقه شبکه سیستم اتصال زمین و مانند آن باید پس از جعبه اتصال آزمون انجام شود.

آزمون سیستم اتصال زمین

برای حصول اطمینان از عدم تجاوز میزان مقاومت الکترودها نسبت به جرم کلی زمین از حداکثر مجاز، مقاومت الکتریکی تمامی الکترودها باید پس از نصب با دستگاه‌های اندازه‌گیری مخصوص و به وسیله افراد کار آزموده دقیقاً اندازه‌گیری شود.
به منظور حصول اطمینان از ممتد و متصل بودن کابلهای شبکه سیستم اتصال زمین و نیز کنترل میزان مقاومت مجاز کل آن، به تمامی شبکه سیستم مزبور باید پس از اتمام عملیات نصب به وسیله دستگاه‌های ویژه به دقت مورد آزمون و اندازه‌گیری مقاومت قرار گیرد.

شناسنامه سیستم اتصال زمین

هر الکترود یا سیستم اتصال زمین باید دارای شناسنامه‌ای حاوی مشخصات کامل آن باشد. این مشخصات شامل نوع و جنس الکترود یا الکترودها و ابعاد لازم، تاریخ احداث، محل استقرار، جنس خاک، مقدار مقاومت اندازه‌گیری شده اولیه و دوره‌های متعاقب، و دیگر اطلاعات ضروری می باشد. در اندازه‌گیریهای دوره‌ای علاوه بر میزان مقاومت و تاریخ باید ساعت اندازه‌گیری، دمای هوا (درجه سلسیوس)، رطوبت نسبی، مقدار بارندگی در 48 ساعت گذشته به میلی‌متر نیز ثبت شود. این شناسنامه باید در اختیار فرد یا افراد و یا تشکیلات بهره‌بردار از سیستم بوده و برای بازرسی در دسترس باشد.
سطح مقطع سیم اتصال زمین پریزهای برق که با سیم‌های فاز و نول در یک لوله قرار می‌گیرد، باید مساوی سطح مقطع سیمهای فاز و نول مربوط باشد.

تهیه کننده و گردآوری: مهندس محمد عابدین

نورپردازی و انواع نور

نورپردازی و انواع آن

انواع نورپردازی

 نورپردازی مستقیم

در این روش، منابع نور به صورت مستقیم به سطوح و اجسام در فضا تابانده می‌شوند. این نوع نورپردازی باعث ایجاد سایه‌های واضح و تأثیرات قوی نور و سایه می‌شود. این روش بیشتر در فضاهایی که نیاز به نور قوی و مستقیم دارند، مانند فضاهای کاری، رستوران‌ها یا فضاهای بازرگانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگیها:

  • نور به صورت مستقیم از چراغ به سطح کار می تابد.
  • کم کردن خیرگی دراین حالت مهم است.
  • سقف ممکن است کمی تاریک به نظر برسد.
  • طرح محیط کار نباید اجازه ایجاد هرگونه سایه ای را بدهد.
  • بهره وری انرژی بالا برای محیط های کار

نورپردازی غیر مستقیم

در این حالت، نور به سطوح به صورت غیر مستقیم و از طریق سطوح دیگر یا اجسام منتشر می‌شود. این روش باعث ایجاد نوری نرمتر و ملایمتر با توزیع یکنواخت نور در فضا می‌شود. نورپزداری غیر مستقیم معمولاً در فضاهایی که نیاز به ایجاد یک محیط آرام و دلنشین دارند، مانند اتاقهای خواب یا فضاهای استراحت، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگیها:

  • نور به صورت مستقیم به دیوار و سقف می تابد، ولی برای محیط کار به صورت غیر مستقیم است.
  • اثرات نور به صورت یکنواخت به علت عدم وجود سایه پخش می شود.
  • ارتفاع اتاق بیشتر به نظر می آید.
  • نور بدون خیرگی
  • انواع چیدمان اتاق کار ممکن است.
  • بهره وری انرژی پایین به نسبت سایر روش ها

ترکیبی

  • ترکیبی از نورپردازی مستقیم بر روی سطح کار وغیر مستقیم بر دیوار وسقف
  • زیبایی محیط کار
  • یکی از پرطرفدارترین روش ها
  • درجه کنتراست نور خوب
  • انواع چیدمان اتاق درحالتی که سهم نورپردازی غیرمستقیم بالای %60 باشد، ممکن است.
  • ترکیب مناسبی از بهره وری انرژی خوب و زیبایی نور پردازی

ملایم

  • مزایای نور پردازی ترکیبی در سقف ودیوار قابل مشاهده است.
  • امکان انواع چینش های محیط کار و عدم محدودیت ناحیه دید
  • عدم خیرگی، پذیرش عمومی بالا
  • تداعی روشنایی طبیعی در فضا
  • ترکیب مناسب بهره الکتریکی-کیفیت روشنایی